Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych – spacer po Falenicy

Obchody Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych mają w dzielnicy Wawer swoją tradycję. Na szczególna uwagę zasługuje VI Marsz i Spacer Historyczny organizowany tradycyjnie w Falenicy.

Obchody Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych mają w dzielnicy Wawer swoją tradycję. W tym roku 1 marca organizatorzy zapraszają:

12.30 - kościół Matki Bożej Anielskiej ul. Wilgi 14 (RADOŚĆ) - Msza św. w intencji Żołnierzy Wyklętych.

13.30 - ul. Izbicka 1 (RADOŚĆ) - uroczystość przed budynkiem d. PUBP.

14.15 - ul. Patrotów 90/ ul. Drozdowa (MIEDZESZYN) - spotkanie przed budynkiem d. ośrodka śledczego NKWD i UB

Na szczególna uwagę zasługuje VI Marsz i Spacer Historyczny organizowany tradycyjnie w Falenicy. W tym marszu bierze udział bardzo dużo ludzi. Przychodzą całymi rodzinami. Nie brakuje harcerzy. Organizator marszu, a jest nim znany wszystkim Piotr Bieliński w trakcie jego trwania opowiada o historii poszczególnych budynków, w czasie II wojny światowej i po wkroczeniu sowietów.

A jest o czym opowiadać:

Szkoła Podstawowa przy ulicy Poezji (przed wojną noszącą nazwę ulicy Szkolnej). Budynek szkoły, wybudowany w 1929 roku, za czasów okupacji niemieckiej został zamieniony koszary Wehrmachtu, a zaraz wycofaniu się Niemców przejął funkcje koszarów Armii Krajowej. Po wkroczeniu Armii Czerwonej w budynku sowieci usiłowali wyłapać żołnierzy AK.

Brzostowska 33 (dawniej Mickiewicza), gdzie przed wojną mieścił się pensjonat Willa „Boya”, a po wtoczeniu sowietów, od końca lata 1944 do jesieni 1945 roku – areszt NKWD. W Falenicy mieścił się też sowiecki obóz filtracyjny dla aresztowanych żołnierzy AK oraz innych podejrzanych o działanie na szkodę komunistycznego okupanta i sowietów.

Włókiennicza 28 (dawniej Pierackiego). Przed wojną był to dom rodziny Kamińskich. W czasie niemieckiej okupacji mieszkał w nim Henryk Batejko ps. Kwadrat, instruktor teatralny, urzędnik Gminy Falenica, jeden z założycieli konspiracji niepodległościowej w październiku 1939 w Falenicy. Właściciel domu Kamiński-senior był policjantem w komisariacie Policji Państwowej w Falenicy, jego syn Jan był jednym z założycieli konspiracji i rusznikarzem oddziału AK „Skryty”.

Patriotów 12 (dawniej Warszawska). W budynku tym, pensjonacie „willa Drozdowskich” mieściła się skrytka kontaktowa, zbiornica meldunkowa, punkt szkoleń sanitarnych, magazyn sanitarny i magazyn broni falenickiego AK. Dwaj synowie właścicielki domu Heleny Drozdowskiej zginęli podczas wojny.

Róg ulic Młodej i Obszarowej (11 listopada i Wawerskiej) miejsce wykonania w maju 1943 roku wyroku śmierci na niemieckim kolaborancie policjancie granatowym Dorożyńskim.

Włókiennicza 54 budynek Urzędu Dzielnicy Wawer, gdzie przed wojną stał budynek Gminy Letniska Falenickie (wybudowany z składem mieszkańców). Budynek ten został spalonego podczas przeprowadzonej, 19 lipca 1943 roku, przez oddział warszawskiego AK Kedyw akcji palenia dokumentacji akt gminnych.

Bysławska 104 (dawniej Wiślana) w miejscu po kinie „Szpak”. Kino uruchomiła przed wojną Ochotnicza Straż Pożarna w Falenicy w wybudowanym ze składek mieszkańców budynku. Podczas okupacji niemieckiej w falenickiej OSP pracowało kilkadziesiąt osób, chroniąc się w ten sposób przez wywiezieniem na roboty do Niemiec. Po wojnie kino upaństwowiono i zakończyło ono działalność u schyłku lat 80. Obecnie na tej parceli stoi budynek z siedzibami dwóch banków i zakładem fryzjerskim.

Bysławska 99 budynek mieszkalno-usługowy. W czasie wojny mieścił się w tym budynku Arbeitsamt (Urząd Pracy). Został on rozbity przez AK 1 kwietnia 1944 roku. Budynek był własnością Tadeusza Sikorskiego ps. „Biały”, właściciela drogerii w Międzeszynie, a potem w Falenicy. W budynku, mieścił się magazyn sanitarny AK w Falenicy, Na piętrze budynku mieszkał Roman Jeriń, pracownik gminy Falenica, zajmujący się fałszowaniem dokumentów, który został aresztowany w 1942 roku i zginął w obozie koncentracyjnym Majdanek.

Patriotów 77 (dawniej Warszawska). W budynku tym mieścił się przed wojną Dom Starców Ezra wybudowany przez Żydowską Gminę Wyznaniową w Falenicy. W czasie wojny w budynku mieściła się siedziba agendy Gestapo, a po 1944 roku więzienie i ośrodek śledczy z początku UB i NKWD, a potem tylko UB, a później komisariat MO.

Tak więc zachęcamy do udziału w tym marszu. Będzie można dowiedzieć się wielu ciekawych rzeczy.

1.03. (niedziela) 17.45 - 20.00: VI Marsz i Spacer Historyczny Szlakiem Żołnierzy Niezłomnych-Wyklętych w FALENICY (zbiórka przy Szkole Podstawowej nr 76, ul. Poezji 5, wejście od ul. Przylaszczkowej).

Opracowano na podstawie publikacji prawy.pl